Koncert Sarajevske filharmonije i sarajevske Muzičke akademije već je tradicionalni događaj kojim se završava festival Majske muzičke svečanosti (ove godine Majske muzičke solidarnosti) i predstavlja najznačajnija ostvarenja iz produkcije Muzičke akademije.
Foto: A. ZRNO | S koncerta Sarajevske filharmonije i Muzičke akademije
Ove godine, koncert je u fokusu imao neuobičajeno ambiciozan projekt - prvu izvedbu jednog od najpoznatijih i tehnički najzahtjevnijih djela čelističke literature 20. stoljeća, Prvog koncerta za violončelo u Es duru, Op. 107, Dmitrija Šostakoviča iz 1959, u izvedbi čelistice Belme Alić, docentice na sarajevskoj Muzičkoj akademiji.
Koncert koji se smatra veoma uspjelim ostvarenjem zrelog Šostakovičevog stila poznat je po svojoj uzavreloj motorici, u kojoj impulsivna, i čak kompulsivna, energija pokreta stoji u opoziciji naspram postromantičarskog patosa, na način čije korijene prepoznajemo u ranim primitivističkim djelima "ruske" faze Stravinskog.
Eksplozivna energija
Belma Alić (1980) ovim je koncertom zakoračila na najvišu stepenicu u svojoj izvođačkoj karijeri, iako je već stekla veliko iskustvo u izvođenju avangardnih djela čelističkog repertoara 20. stoljeća. Njena izvedba pokazala je intuitivno razumijevanje arhitektonike djela - lučna dramaturška konstrukcija interpretacije provedena je postupno, od uspostavljanja tačke najviše napetosti u dosljednom tkanju strukturnog tkiva meloritamskih obrazaca prvog stavka, do poniranja u elegičnu, ali nikad sladunjavo patetičnu, kontemplaciju drugog stavka, nastavljajući u treći stavak, virtuoznu kadencu za čelo solo, koji iz apatije drugog stavka postupno rekonstruiše energetski napon i uvodi Allegro con moto, finale sa eksplozivnom energijom kulminacije. Alić je prva bh. čelistica mlađe generacije koja se suočila sa ovako kompleksnim umjetničkim zadatkom. Njena tehnička spremnost, bogat, diferenciran i ekspresivan ton, energetska snaga i promišljena interpretacija učinili su da ovaj koncert bude zabilježen kao nova referentna tačka za mlade čeliste u BiH.
Poznato je da je ovo djelo napisano za najznačajnijeg violončelistu 20. stoljeća i Šostakovičevog bliskog prijatelja i radnog kolegu Mstislava Rostropoviča. Rostropovičev duh do ove izvedbe, međutim, ne dolazi samo kroz stranice partiture, nego i činjenicu da upravo Belma Alić pripada liniji Rostropovičeve čelističke škole, koja je utemeljena na Moskovskom konzervatoriju P. I. Čajkovski. Upravo u konsultaciji sa Rostropovičem 1997. tadašnji je dekan Muzičke akademije u Sarajevu Faruk Sijarić uputio poziv uglednom čelisti da kreira odsjek na Akademiji i pomogne konsolidaciju tada potpuno razorenog sarajevskog gudačkog korpusa. Uz posredovanje Rostropoviča, njegov nekadašnjim student, tada već šef Katedre za violončelo Bjeloruske akademije, doktor nauka i solista Bjeloruske filharmonije - Yevgeni Xaviereff i njegova supruga pijanistica Svetlana Claidze od tada su građani Sarajeva i vode nastavu na Muzičkoj akademiji.
Xaviereffov predani rad na Akademiji i nenametljivo, ali stabilno, prisustvo na javnoj sceni kroz povremene koncerte koji publiku podsjećaju na njegove vrhunske umjetničke domete, učinili su Sarajevo značajnim centrom čelističke edukacije. Danas Odsjek pohađaju ravnomjerno studenti iz inostranstva i iz BiH, i dalje sa veoma visokim uspjesima, i redovno osvajaju najviša priznanjima na domaćim i internacionalnim takmičenjima i mnogi od njih nastavljaju čelističku karijeru u inostranstvu. Dvije decenije Xaviereffovog rada ostavlja rezultate velikodušnog i veoma uspješnog pedagoga, opredmećene u novoj generaciji koja kvalitetom i umjetničkom širinom ne zaostaje za kolegama iz regiona, a ostavlja i dostojnu nasljednicu (tu poziciju je izborila njegova favoritkinja i nekada asistentica, a sada docentica Belma Alić).
Recept uspjeha
U koncertu je pronašla solidnu pratnju u orkestru, entuzijastične i korektne partnere posebno u njegovoj duvačkoj sekciji koji je adekvatan kontrapunkt i podršku njenom nastupu. Upravo osvježena snagama Muzičke akademije, Filharmonija je ovdje pokazala natprosječnu pripremljenost i efikasnost u izvedbi, što je i rezultiralo natprosječno uspjelim koncertom. Koncertom su dirigovali naizmjenično dva mlada dirigenta: Emir Mejremić, asistent na Odsjeku za dirigovanje (Šostakovičev Koncert za violončelo), a Nenad Tešić, student pete godine dirigovanja (Verdijevu uvertiru iz opere "Moć sudbine" i Petu simfoniju Čajkovskog). Orkestar i publika bili su složni da su nadareni dirigenti imali solidne nastupe, što je veliki uspjeh s obzirom na činjenicu da posjeduju samo minimum iskustva u radu sa orkestrom. Nije nerealno zamisliti da bi studioznim posvećivanjem praksi umjetničke muzike i kritičkim sagledavanjem pozicioniranja svojih stručnih kapaciteta mogli konačno biti predstavnicima neke nove iščekivane generacije domaćih dirigenata.
Pouka iz današnjeg koncerta: vizija, stručnost, bazična podrška, predani rad i volja - recept uspjeha je zapravo sasvim jednostavan!
Kulturna iskaznica
Još jednom je Sarajevska filharmonija pokazala podršku mladim muzičarima i to je za svaku pohvalu. Poznate slabosti ovog jedinog bh. simfonijskog orkestra na kraju se ipak primarno mogu pripisati nedostatku interesa administracija da nacionalnu filharmoniju prihvate kao svoju kulturnu iskaznicu. Bazičnim ulaganjem u neophodna pojačanja nadležna ministarstva bi ispunila svoju obavezu formiranja Filharmonije na stručnom nivou koje ova institucija zaslužuje, a orkestru bi bio omogućen stručni razvoj, umjesto kontinuiranih improvizacija u kojima na koncertima nastupaju nedovoljno iskusni ili nedovoljno sposobni ili nedovoljno zainteresirani izvođači, što nepotrebno, kao što je bilo i ovaj put, srozava kvalitet konačne izvedbe.
(oslobodjenje)
Objavi komentar